Zakup samochodu a termin na złożenie VAT-26

W czerwcu 2022 r. zakupiłem na potrzeby działalności samochód osobowy. Podatek VAT z faktury nie został jeszcze odliczony (nie było decyzji co do przeznaczenia pojazdu). Czy jeśli fakturę zakupu samochodu ujmę w ewidencji VAT za lipiec, to mogę jeszcze złożyć VAT-26 i odliczyć 100% VAT z tej faktury?

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) z faktur dokumentujących poniesienie wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty VAT.

Możliwość odliczenia 100% podatku przysługuje tylko w stosunku m.in. do wydatków związanych z nabyciem pojazdu samochodowego oraz z jego eksploatacją, gdy pojazd ten jest wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej. Dla potwierdzenia wykorzystywania pojazdu wyłącznie do celów działalności gospodarczej podatnik ma obowiązek ustalenia zasad jego wykorzystywania oraz prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, z której wynikać będzie, że wykluczone jest użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ewidencję tę należy prowadzić od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności do dnia zakończenia jego wykorzystywania do tych celów.

Oprócz tego podatnicy ci są obowiązani złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek z nimi związany, nie później jednak niż w dniu przesłania pliku JPK_VAT.

W przypadku niezłożenia w terminie tej informacji pojazd samochodowy uznawany jest za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację.

Zatem w sytuacji wskazanej w pytaniu pełne odliczenie VAT z faktury dokumentującej nabycie samochodu przysługiwałoby pod warunkiem prowadzenia ewidencji przebiegu danego pojazdu, jak i złożenia w urzędzie skarbowym informacji VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesiony został pierwszy wydatek z nim związany, czyli, co do zasady, do 25 lipca 2022 r.

Jednak późniejsze złożenie przez Czytelnika formularza VAT-26, nie powoduje bezpowrotnej utraty możliwości odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodu osobowego wykorzystywanego wyłącznie do działalności gospodarczej. Czytelnik może odzyskać część nieodliczonego podatku poprzez dokonanie korekty odliczenia według zasad określonych w art. 90b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Jak wynika z tego przepisu, w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabyto pojazd samochodowy, w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% kwoty VAT, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy jego nabyciu.

Przykład

W czerwcu 2022 r. podatnik zakupił na potrzeby działalności samochód osobowy na wartość netto 100.000 zł plus VAT 23.000 zł. Samochód jest wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT, jednak do 25 lipca 2022 r. podatnik nie złożył informacji VAT-26. W związku z tym z faktury dokumentującej zakup tego samochodu przysługuje mu 50% odliczenie podatku naliczonego w kwocie 11.500 zł. VAT-26 złożył 1 sierpnia br. wobec tego dopiero od wydatków związanych z eksploatacją tego samochodu poniesionych od 1 sierpnia 2022 r. może odliczać 100% VAT. Jednak, na podstawie art. 90b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, podatnik w rozliczeniu za sierpień może dokonać korekty "in plus" podatku naliczonego w wysokości 11.308,33 zł [(11.500 zł × 59) : 60].