Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 25 (744) z dnia 1.09.2011

Sposób opodatkowania i rozliczenia usługi transportowej

Sprzedaż usługi

Jeżeli polski podatnik jest usługodawcą, a miejsce opodatkowania usługi transportowej ustalone zgodnie z przepisami ustawy o VAT znajduje się w kraju, wówczas usługę tę należy opodatkować według stawki 23%. Jedynie w przypadku, gdyby podatnik wykonał usługę transportu międzynarodowego zastosowanie miałaby stawka 0% (art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT). Definicję transportu międzynarodowego zawiera art. 83 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy. Przykładowo - transport taki występuje wówczas, gdy towar przewożony jest z Polski do kraju spoza Unii (lub odwrotnie).

Obowiązek podatkowy dla usługi transportowej opodatkowanej w kraju powstaje w dniu otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30. dnia od wykonania usługi (art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT).

Natomiast jeżeli miejsce świadczenia usługi, ustalone zgodnie z zasadami opisanymi powyżej, znajduje się poza Polską, wówczas podatnik wystawia fakturę bez kwoty podatku. Przy czym, jeżeli nabywcą usługi jest podatnik z innego kraju UE, na fakturze tej należy dodatkowo zamieścić informację, iż obowiązek rozliczenia VAT spoczywa na nabywcy (§ 26 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur).

Pomimo że od sprzedaży usług, których miejsce opodatkowania znajduje się poza Polską, nie wykazuje się kwoty podatku, niezbędne jest ustalenie terminu powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z faktu, że usługi te wykazuje się w deklaracji VAT (w poz. 21, a jeżeli nabywcą usługi jest podatnik z innego kraju Unii, dodatkowo również w poz. 22 - nie dotyczy usług zwolnionych od podatku w kraju kontrahenta lub opodatkowanych stawką 0%).

Jeżeli usługa transportowa nie podlega opodatkowaniu w Polsce (opodatkowana jest w kraju nabywcy - art. 28b ustawy o VAT), obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 19a i 19b, czyli analogicznie jak przy imporcie usług. Powstaje on zatem - co do zasady - w dniu wykonania usługi, a jeżeli wcześniej otrzymano zaliczkę, zadatek, itp. - z chwilą otrzymania zapłaty. Z tym, że jeżeli:

1) w związku ze świadczeniem usług ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, obowiązek podatkowy należy wykazywać z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, aż do momentu zakończenia świadczenia tych usług,

2) usługi są świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w związku z ich świadczeniem w danym roku nie upłyną terminy rozliczeń lub płatności, obowiązek podatkowy powstaje z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług.

Jeżeli jednak wcześniej podatnik otrzyma zapłatę - obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania.

Zakup usługi

W przypadku, gdy podatnik z Polski kupuje od kontrahenta zagranicznego usługę transportową, której miejsce opodatkowania, ustalone zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, znajduje się w Polsce, kontrahent zagraniczny powinien wystawić fakturę bez podatku. Natomiast nabywca powinien rozliczyć VAT w ramach importu usług. W tym celu wystawia on fakturę wewnętrzną i wykazuje VAT należny od zakupionej usługi stosując stawkę 23% (a jeżeli zakup dotyczył usługi transportu międzynarodowego - 0%).

WAŻNE: VAT należny wykazany w fakturze wewnętrznej jest jednocześnie VAT naliczonym podlegającym odliczeniu (jeżeli zakup związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych). Wywołuje to ten skutek, iż opodatkowanie usługi w ramach importu usług jest dla nabywcy neutralne podatkowo.

Jak wskazano powyżej, obowiązek podatkowy w imporcie usług powstaje zasadniczo w dniu wykonania usługi, a jeżeli wcześniej zapłacono zaliczkę, zadatek, itp., obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej dokonania.

Import usług wykazuje się w deklaracji VAT:

• po stronie podatku należnego - w poz. 37 i 38, a jeżeli usługodawcą jest podatnik z innego kraju Unii - dodatkowo również w poz. 39 i 40,

• po stronie podatku naliczonego - w poz. 51 i 52.

Powyższe rozliczenie dotyczy sytuacji, gdy usługa transportowa opodatkowana jest w Polsce. Jeżeli natomiast miejsce świadczenia (opodatkowania) tej usługi nie znajduje się w kraju, na nabywcy z Polski nie ciążą żadne obowiązki w zakresie VAT. W takim przypadku generalnie podatek powinien rozliczyć usługodawca w kraju, w którym znajduje się miejsce świadczenia usług (czyli zazwyczaj w kraju usługodawcy).