Sposób opodatkowania usług wykonywanych na rzecz zagranicznych podatników

Prowadzę warsztat samochodowy i jestem czynnym podatnikiem VAT. W związku z tym, że nie dokonuję transakcji wewnątrzwspólnotowych, nie rejestrowałem się jako podatnik VAT UE. W styczniu wykonałem usługę naprawy samochodu dla niemieckiej firmy i opodatkowałem ją stawką 23%. Czy słusznie?

Opodatkowanie wykonanych usług było nieprawidłowe w świetle obecnie obowiązujących przepisów.

W opisanej sytuacji miejsce świadczenia, a zatem i miejsce opodatkowania wykonywanych usług uregulowane zostało w art. 28b ustawy o VAT. W myśl tego przepisu miejscem świadczenia usług wykonywanych na rzecz podatnika jest miejsce, w którym nabywca usług posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Skoro nabywcą usług jest niemiecka firma, zatem - mimo iż fizycznie usługi zostały wykonane na terytorium Polski - w myśl cyt. art. 28b ustawy miejscem ich opodatkowania są Niemcy.

Oznacza to, że na terytorium Polski usługi te nie podlegają opodatkowaniu. Powinny one zostać udokumentowane fakturą, na której nie wykazuje się stawki i kwoty podatku VAT. Zamiast tego na dokumencie tym należy umieścić:

1) adnotację, że podatek rozlicza nabywca, lub

2) przepis ustawy lub dyrektywy, wskazujący, że podatek rozlicza nabywca, lub

3) oznaczenie "odwrotne obciążenie".

Świadczenie usług podlegających opodatkowaniu poza terytorium kraju wykazywane jest w deklaracji VAT w poz. 21. Jeżeli jednak - tak jak w przypadku opisanym w pytaniu - usługi te opodatkowane są przez nabywcę na terytorium jednego z krajów UE, wówczas obrót uzyskany z tego tytułu wykazywany jest dodatkowo także w poz. 22 deklaracji VAT.

Fakt, iż podatnik nie dokonuje transakcji towarowych z podatnikami unijnymi nie oznacza, że nie musi on dokonać rejestracji VAT UE. Obowiązek rejestracji jako podatnika VAT UE, oprócz przypadków dotyczących WDT i WNT, dotyczy również podmiotów, o których mowa w art. 97 ust. 3 ustawy o VAT, czyli podatników nabywających usługi, dla których zastosowanie ma art. 28b ustawy, oraz podatników świadczących usługi na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami, zidentyfikowanych dla potrzeb podatku od wartości dodanej, które to usługi opodatkowane są zgodnie z art. 28b na terytorium innego państwa członkowskiego przez usługobiorcę i usługi te nie są zwolnione z opodatkowania ani opodatkowane stawką 0%.

Podatnicy, którzy świadczą usługi wewnątrzwspólnotowe muszą wykazywać te transakcje w informacji podsumowującej. Wynika to z brzmienia art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy, o których mowa w art. 15, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje m.in. o dokonanych usługach, do których stosuje się art. 28b, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.

Reasumując

Wykonując w Polsce usługi naprawy samochodów na rzecz unijnej firmy, polski usługodawca traktuje tę czynność jako niepodlegającą opodatkowaniu. Musi jednak dokonać rejestracji dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych i wykazać usługę w informacji podsumowującej.