Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 16 (699) z dnia 1.06.2010

Koszty utworzenia firmowej strony internetowej

W dobie powszechnej informatyzacji trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie firmy bez użycia Internetu. Korzystanie z sieci ułatwia bowiem dostęp do informacji, ofert handlowych, czy, chyba najważniejsze, pozyskanie nowych klientów. W obecnych czasach strona internetowa jest źródłem informacji o firmie i jej produktach.

Poniżej omawiamy podatkowe i ewidencyjne aspekty założenia własnego "www".

1. Wydatki na utworzenie strony internetowej jako koszt uzyskania przychodów

Przy założeniu strony internetowej firmy wydziela się trzy podstawowe etapy:

• zakup domeny (domena internetowa to adres internetowy danego podmiotu, który wykupił prawo do jego używania i dokonał rejestracji; najczęściej, w celu łatwiejszej identyfikacji, zawiera on nazwę podmiotu, np. www.gofin.pl),

• wynajem miejsca na serwerze, tzw. hosting (po wykupieniu domeny przedsiębiorca umieszcza swoją stronę w Internecie; aby tego dokonać, wykupuje miejsce na serwerze, na którym strona będzie przetrzymywana, przez co może istnieć w Internecie i funkcjonować),

• stworzenie szaty graficznej strony (treść plus elementy graficzne).

Ponadto, aby zapewnić tworzonej stronie dobre miejsce pośród wyświetlanych przez internetowe wyszukiwarki wyników, przedsiębiorca może wykupić usługę tzw. pozycjonowania strony.

Wszelkie tego typu działania niewątpliwie mają służyć uzyskaniu lub zwiększeniu przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Dodatkowo należy uwzględnić fakt, że wydatki na założenie strony internetowej (wykup domeny, wykup miejsca na serwerze, czy utworzenie szaty graficznej) nie są wymienione w katalogu kosztów i wydatków nieuważanych za koszty uzyskania przychodu, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP oraz art. 23 ust. 1 ustawy o PDOF. Spełniają one zatem definicję kosztów uzyskania przychodów określoną w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP oraz 22 ust. 1 ustawy o PDOF.

Przeniesienie praw autorskich

Pewne wątpliwości pojawiają się, gdy utworzenie strony internetowej wiąże się z przeniesieniem praw autorskich. Wówczas to powstaje pytanie, czy poniesione wydatki powinny być zaliczone bezpośrednio do kosztów podatkowych, czy może należy zaliczyć je do wartości niematerialnych i prawnych, i ujmować w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne.

Do wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji zalicza się nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania m.in. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (art. 22b ustawy o PDOF i art. 16b ustawy o PDOP).

Jak stanowi art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Jednak w naszej ocenie wydatki na utworzenie strony internetowej nie skutkują powstaniem składnika majątku zaliczanego do wartości niematerialnych i prawnych, nawet jeżeli jej utworzenie wiąże się z przeniesieniem praw autorskich. Wynika to z faktu, że strona internetowa zawierająca wszelkie dane firmy, adres, ofertę handlową, jest jedynie nośnikiem reklamy utworzonym pod konkretne zamówienie, przy wykorzystaniu udostępnionych przez firmę informacji. Dlatego trudno jest mówić w takim przypadku o autorskim prawie majątkowym. Zatem wydatki na ten cel mogą zostać odniesione bezpośrednio w koszty podatkowe. Podobnie jest w przypadku zakupu domen internetowych. Takie też stanowisko prezentują organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 stycznia 2010 r., nr IPPB5/423-720/09-2/PJ uznał, że:

"(...) Przedmiotem zakupu są również prawa do domeny internetowej, która stanowi "element adresu internetowego". Prawa te nie zostały wymienione w katalogu zawartym w treści art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tym samym nie będą stanowić wartości niematerialnej i prawnej.

(...) Przedmiotowe wydatki (na nabycie prawa do tytułów prasowych, domeny internetowej) należy rozstrzygać na podstawie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który to przepis zawiera ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów. (...)".

Odnośnie momentu zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów organ podatkowy wyjaśnił:

"(...) Mając na uwadze, iż ponoszone wydatki, zarówno odnoszące się do praw związanych z nabywanymi tytułami prasowymi, jak i domeną internetową ("adres internetowy") należy uznać za koszty poniesione w celu uzyskania przychodu, które nie mają charakteru kosztów bezpośrednio związanych z przychodami, zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis ten stanowi, iż koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W przypadku wydatków pośrednio związanych z uzyskiwanymi przez podatnika przychodami, o zaliczeniu ich w koszty podatkowe decyduje zatem faktyczny moment ich poniesienia. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy).

Nie budzi wątpliwości fakt, że koszty związane z nabyciem przedmiotowych praw stanowiących przedmiot zapytania, dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy. Jeżeli nie jest możliwe proporcjonalne przyporządkowanie kosztów do długości okresu, którego one dotyczą, z uwagi na fakt, iż okres ten w momencie poniesienia kosztu jest nieznany, koszty te należy rozpoznać w dacie ich poniesienia.

Z uwagi na powyższe, poniesione koszty na zakup praw do tytułów prasowych oraz domeny internetowej - winny być odniesione w ciężar kosztów uzyskania przychodów - jako koszt inny niż koszt bezpośrednio związany z przychodami - w dacie ich poniesienia. (...)"

W świetle przepisów bilansowych, jednostki prowadzące księgi rachunkowe stosują m.in. zasadę określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wynika z niej obowiązek ujęcia w księgach rachunkowych wszystkich osiągniętych, przypadających na rzecz jednostki przychodów oraz obciążających ją kosztów związanych z tymi przychodami dotyczących danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Koszty dotyczące przyszłych okresów rozliczeniowych podlegają aktywowaniu i są rozliczane za pomocą rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zatem koszty są aktywowane, gdy spełniają definicję aktywów. Wydatki na opracowanie strony internetowej mogą przynieść w przyszłości korzyści ekonomiczne, np. w postaci zwiększenia przychodów, bowiem informacja będzie docierała do szerszego kręgu odbiorców, co oznacza, że mogą być aktywowane. Wobec tego, jeśli jednocześnie wydatki te są istotne, to jednostka może rozliczać je w czasie.

Strona internetowa stworzona na podstawie umowy o dzieło

W sytuacji, gdy wykonanie strony internetowej zostanie powierzone osobie fizycznej w ramach zawartej umowy o dzieło, wówczas podatnik dokonujący wypłaty należności za wykonaną usługę może być zobowiązany do potrącenia podatku dochodowego. Będzie tak wówczas, gdy wykonawca dzieła nie prowadzi działalności gospodarczej lub taką działalność prowadzi, lecz usługi świadczone w ramach umowy o dzieło nie pokrywają się z zakresem tej działalności. W takim przypadku osiągnięty przez twórcę strony internetowej przychód należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Do tego typu przychodów stosuje się zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% (w wyjątkowych sytuacjach, gdy efekt umowy o dzieło spełnia wymogi do uznania ich za dzieła chronione prawami autorskimi i prawa te zostają przekazane zamawiającemu, można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów).

Co istotne, dla celów ubezpieczeniowych taka umowa o dzieło nie rodzi obowiązku naliczania składek na ubezpieczenia społeczne ani składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od powyższego przewidziano jednak pewien wyjątek. Otóż, jeżeli umowa o dzieło zawarta jest z własnym pracownikiem, to dla celów ubezpieczeniowych umowa taka traktowana jest jak umowa o pracę i skutkuje obowiązkiem naliczenia składek społecznych wszystkich ryzyk, składki zdrowotnej oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W przypadku, gdy pracownik wykonuje usługę w ramach działalności gospodarczej - obowiązek naliczenia składek nie powstanie.

2. Rozliczenie VAT od wydatków dotyczących utworzenia strony

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik ma prawo do odliczenia VAT w takim zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Co do zasady, prawo do odliczenia VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Na takich właśnie zasadach odliczeniu będzie podlegał VAT naliczony od wydatków na stworzenie strony internetowej, zakup i użytkowanie domeny czy wynajem serwera, tzw. hosting.

Nabycie domeny internetowej za granicą

Przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług jest w takim przypadku miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli zatem nabywcą usługi jest podatnik z Polski, to miejscem świadczenia ww. usługi jest Polska i tu usługa powinna być opodatkowana. W przypadku, gdy sprzedawca nie posiada siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju, zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca usługi (podatnik polski), który powinien dokonać naliczenia podatku należnego w ramach importu usług. Tak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Jednocześnie, na mocy art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT, podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jak wynika bowiem z tego przepisu, podatek naliczony stanowi również kwota podatku należnego od importu usług.

WAŻNE: Zakup domen internetowych od podatników zagranicznych (z Unii oraz spoza terytorium Wspólnoty) jest dla nabywcy (podatnika z Polski) importem usług.

Podobnie kwestię tę wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 8 lipca 2009 r., nr ILPP2/443-501/09-5/AD:

"(...) zakup domen przez Wnioskodawcę mającego siedzibę na terytorium kraju od firmy mającej siedzibę w Stanach Zjednoczonych, jak i od podatnika unijnego spełniać będzie definicję importu usług wyrażoną w art. 2 pkt 9 w powiązaniu z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podlegać będzie zatem opodatkowaniu w Polsce. (...)"
 

3. Ujęcie wydatku w księgach rachunkowych

Fakturę za wykonanie strony internetowej można zaliczyć jednorazowo w koszty działalności operacyjnej, księgując:
 

Koszty wykonania strony internetowej w uzasadnionych (istotnością) sytuacjach mogą być rozliczane w czasie.

Natomiast ujmując w księgach rachunkowych wydatek, np. za wynajem serwera (tzw. hosting), użytkowanie domeny czy usługę pozycjonowania należy kierować się ww. zasadą memoriału określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości, która nakazuje zaliczać przychody i koszty do okresu, którego dotyczą. Jeżeli więc nabywane usługi dotyczą kilku okresów rozliczeniowych, zapisy w księgach rachunkowych powinny wówczas wyglądać następująco:
 

Z punktu widzenia podatku dochodowego taki sposób rozliczeń będzie zgodny z ww. art. 22 ust. 5c ustawy o PDOF oraz art. 15 ust. 4d ustawy o PDOP.
 

Dekretacja:

Dokonano następujących księgowań:
 

Zakres informacji zamieszczanych na stronach internetowych

Na zakończenie warto zwrócić uwagę, że Kodeks spółek handlowych określa zakres obowiązkowych informacji ujawnianych innym uczestnikom obrotu gospodarczego. I tak, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 206 K.s.h.), spółki akcyjne (art. 374 K.s.h.) oraz spółki komandytowo-akcyjne (art. 127 § 5 K.s.h.) są zobowiązane podawać w pismach i zamówieniach handlowych takie dane jak: firma, siedziba i adres, numer KRS, oznaczenie właściwego sądu rejestrowego, także NIP i wysokość kapitału zakładowego. Wszystkie wymienione wyżej oznaczenia muszą również się znaleźć na witrynach internetowych spółek oraz w e-mailach zawierających pisma i zamówienia handlowe.