Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (701) z dnia 20.06.2010

Import usług w przepisach podatkowych i ewidencji księgowej

Otrzymujemy faktury od kontrahenta niemieckiego za wynajem serwera. Faktury wystawiane są 1-go dnia każdego miesiąca, a dotyczą okresu od 28 dnia miesiąca poprzedniego do 27 dnia danego miesiąca. Faktury te opłacamy po kilku dniach od ich otrzymania. W którym momencie wykazać obowiązek podatkowy? Jaki kurs przyjąć do przeliczenia kwot wykazanych w tych fakturach?

1. Skutki w VAT

Ponieważ podatnik wynajmuje serwer od kontrahenta zagranicznego, niezbędne jest określenie miejsca świadczenia usługi. W tym przypadku zastosowanie znajdzie zasada ogólna, zgodnie z którą miejscem świadczenia usługi świadczonej na rzecz podatnika jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (art. 28b ust. 1 ustawy o VAT). Skoro zatem nabywcą usługi jest podatnik z Polski, miejsce świadczenia usługi znajduje się w kraju i tu usługa powinna być opodatkowana.

W przypadku świadczenia usługi przez podatnika zagranicznego, który nie ma w Polsce siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca. Powinien on zatem wywastawić fakturę wewnętrzną i wykazać import usług, zgodnie z zasadami dla tego typu transakcji, które opisujemy poniżej.

Ustalenie obowiązku podatkowego w VAT

Termin powstania obowiązku podatkowego przy imporcie usług, dla których miejsce świadczenia ustalane jest na zasadach ogólnych (tj. w miejscu siedziby/stałego miejsca zamieszkania nabywcy), został określony w art. 19 ust. 19a i 19b ustawy o VAT. Z powołanego przepisu wynika, że co do zasady, dla ww. usług obowiązek podatkowy powstaje w dniu wykonania usługi. Jeżeli natomiast:

1) w związku ze świadczeniem usługi ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń - obowiązek podatkowy powstaje z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tych usług,

2) usługi świadczone są w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności - obowiązek podatkowy powstaje z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług,

3) przed ww. terminem dokonano zapłaty - obowiązek podatkowy powstaje w dniu jej dokonania.

W pytaniu zaznaczono, że dla usługi najmu serwera określono następujące po sobie terminy rozliczeń (od 28 dnia danego miesiąca do 27 dnia kolejnego miesiąca). W tym przypadku - przy braku zapłaty - zastosowanie będzie miała zasada wymieniona powyżej w pkt 1, czyli obowiązek podatkowy powstanie z upływem każdego okresu rozliczeniowego, tj. 27 każdego miesiąca. Jeżeli jednak przed tym dniem podatnik dokona zapłaty, obowiązek podatkowy powstanie w dniu dokonania tej zapłaty.

Zatem w omawianym przypadku obowiązek podatkowy powstaje: 

• w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego,

• w dniu dokonania zapłaty

- w zależności, który z ww. terminów przypada wcześniej.

WAŻNE: Obowiązek podatkowy w imporcie usług, dla których miejsce świadczenia ustalane jest według zasady ogólnej (tj. w miejscu siedziby/zamieszkania nabywcy), nie zależy od daty wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego, a jedynie od daty wykonania usługi (upływu okresu rozliczeniowego) i od daty zapłaty.

Ustalenie kursu waluty

Przeliczenia kwot wykazanych w fakturach w walutach obcych dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w art. 31a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli jednak zgodnie z przepisami ustawy lub przepisami wykonawczymi do ustawy podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie, kwoty wykazane w fakturze w walucie obcej przelicza się na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

Generalnie zatem do przeliczenia kwot wykazanych w fakturach w walucie obcej istotny jest termin powstania obowiązku podatkowego, chyba że fakturę - zgodnie z odrębnymi uregulowaniami - można wystawić wcześniej. Niezbędne jest zatem przeanalizowanie, czy w omawianym przypadku możliwe jest wystawienie faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego.