Ustalenie podstawy opodatkowania przy sprzedaży używanych samochodów

Zajmuję się handlem samochodami używanymi. W ramach tej działalności kupuję samochody używane od firm z krajów UE oraz od osób fizycznych i sprzedaję je na zasadzie VAT marża. Ponoszę koszty związane z przywiezieniem samochodów do Polski.

1) W jaki sposób powinienem ustalić podstawę opodatkowania?

Jak wynika z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku podatnika dokonującego dostawy m.in. towarów używanych nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Definicję kwoty sprzedaży zawarto w przepisie art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy. Zgodnie z nim rozumie się przez nią całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.

Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Jednak należy podkreślić, że przy sprzedaży towarów używanych opodatkowanych na zasadzie marży istotne jest od kogo towary te zostały nabyte. I tak, zgodnie z art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, które podatnik nabył m.in. od:

podmiotu niebędącego podatnikiem VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej lub
podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana na zasadzie marży, lub
podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Organy podatkowe podkreślają, że ustawodawca formułując w art. 120 ustawy o VAT szczególne procedury w zakresie dostawy m.in. towarów używanych, określając podstawę opodatkowania posłużył się sformułowaniem "kwota nabycia". Ich zdaniem dla potrzeb zastosowania procedury opodatkowania marżą przez kwotę nabycia należy rozumieć wszystko, co stanowi wynagrodzenie, które pierwotny sprzedawca towaru używanego otrzymał od podatnika (pośrednika). Oznacza to, że kwota nabycia to cena, którą podatnik zapłacił dostawcy towaru. Zatem cena ta nie może zawierać innych należności (w tym publicznoprawnych), m.in.: podatków, opłat, jeżeli zostały one poniesione przez nabywcę towaru, ale nie zostały zapłacone dostawcy.

Z kolei uznają, że w cenie sprzedaży mieszczą się wszystkie składniki wynagrodzenia uzyskanego lub do uzyskania przez podatnika (pośrednika) od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to m.in. podatki, cła, opłaty i należności oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizja, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik-pośrednik obciąża nabywcę.

Określając więc podstawę opodatkowania (marżę) dla dostaw używanych samochodów, Czytelnik powinien wyliczyć różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca pojazdu a kwotą nabycia (zapłaconą pierwotnemu sprzedawcy), pomniejszoną o kwotę VAT.

Przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

2) Czy mam prawo do odliczenia VAT od wydatków (np. zakup części zamiennych) związanych z tymi samochodami udokumentowanymi fakturami?

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc, aby podatnik miał prawo do odliczenia VAT, zakupy muszą być związane (w sposób bezpośredni lub pośredni) z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

W myśl art. 120 ust. 19 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu zgodnie z ust. 4 i 5 (w systemie marży).

Analizując powołany przepis można zauważyć, że ograniczenie to dotyczy tylko wydatku dotyczącego nabycia towaru używanego - samochodu. Nie ma ono zastosowania do innych wydatków ponoszonych na ten samochód, czyli m.in. kosztów naprawy.

Zatem podatnik może odliczyć VAT z faktur dokumentujących zakup części zamiennych do samochodów czy ich naprawę, nawet jeżeli samochody te zostały sprzedane w systemie marży.