VAT od usług wynajmu samochodów

Firma zajmuje się najmem samochodów ciężarowych. W umowie najmu zawarta jest klauzula, że oprócz stałego czynszu z tytułu najmu najemca zobowiązany jest do pokrycia kosztów eksploatacyjnych samochodów oraz kosztów napraw na podstawie faktur wystawionych przez wynajmującego. Wynajmujący wystawia dwie faktury: za najem oraz za pozostałe koszty najmu. Faktury wystawiane są w tygodniowych okresach rozliczeniowych. Czy faktury z tytułu kosztów eksploatacyjnych związanych z najmem należy traktować jako część kompleksowej usługi najmu? Kiedy powstanie obowiązek podatkowy: czy z dniem wystawienia faktury, czy z końcem upływu każdego tygodnia rozliczeniowego?

Zgodnie z podstawową zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania jej części, dla której to części określono zapłatę.

Natomiast usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Zaś usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Należy jednak wskazać, że ustawodawca w stosunku do niektórych czynności ustalił moment powstania obowiązku podatkowego w sposób szczególny. Moment ten uzależniony jest na przykład od daty wystawienia faktury. Przypadki te zostały wskazane w art. 19a ust. 5 pkt 3 i 4 ustawy o VAT. Wśród nich wymienione są usługi najmu, dzierżawy, leasingu lub usługi o podobnym charakterze (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT). Zasada ta obowiązuje wówczas, gdy faktura wystawiona jest terminowo. Jeżeli podatnik nie wystawi faktury, obowiązek podatkowy powstaje z upływem terminu płatności.

Warto przy tym podkreślić, że dla usług najmu, dzierżawy, leasingu itp. otrzymanie zaliczki (zadatku, przedpłaty) nie powoduje obowiązku rozliczenia podatku VAT.

W przedstawionej sytuacji wynajmujący rozlicza czynsz tygodniowo i wystawia faktury co tydzień. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje w każdym tygodniu - w dniu wystawienia faktury.

Ponadto w pytaniu wskazano, że oprócz czynszu najemca samochodu płaci wynajmującemu za koszty jego eksploatacji oraz naprawy. Moim zdaniem czynności te należy uznać za kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które winno się oceniać oddzielnie z punktu widzenia podatku VAT. W związku z tym obowiązek podatkowy od pozostałych kosztów wynajmu samochodów powinien być rozliczany z momentem wykonania usługi lub z momentem dokonania dostawy towaru, a jeżeli przed tymi zdarzeniami najemca wpłaci całość lub część należności, powstanie on z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.