Wycofanie z działalności i sprzedaż samochodu firmowego a VAT

W kwietniu 2011 r. wykupiłam z leasingu samochód osobowy. Z faktury zakupu odliczyłam 60% VAT. W kwietniu 2017 r. samochód ten wycofałam z firmy i zamierzam go sprzedać. Czy przekazanie tego samochodu na potrzeby osobiste podlegało opodatkowaniu VAT? Jeśli tak, to jak należało ustalić podstawę opodatkowania tego samochodu?

Ustawodawca zrównał nieodpłatne przekazania z odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towaru. Jak bowiem wskazano w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika oraz wszelkie inne darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Tak więc w przypadku przekazania na cele prywatne samochodu osobowego, przy zakupie którego istniało prawo do odliczenia podatku naliczonego w pełnej kwocie lub w ograniczonej do 50% lub 60%, podatnik zobowiązany jest do opodatkowania tej czynności 23% stawką VAT. Należy przy tym pamiętać, że w takim przypadku podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów (art. 29a ust. 2 ustawy o VAT). W praktyce oznacza to, że cenę tę należy określić na podstawie wartości rynkowej przekazywanego na cele prywatne pojazdu, bez względu na to, za jaką kwotę został on wykupiony z leasingu. Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2016 r., nr IPPP1/4512-1311/15-2/MK, wyjaśnił, że zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów rozumiana jako cena zaktualizowana na moment dokonania nieodpłatnego przekazania towaru, czyli cena, jaką podatnik zapłaciłby za nabyty towar w dniu jego nieodpłatnego przekazania. Tym samym przy przekazaniu samochodu na cele prywatne za podstawę opodatkowania należy przyjąć cenę, za jaką zakupiono by ten samochód w momencie jego przekazania - wycofania z prowadzonej działalności.

Przy czym warto wskazać, że w art. 90b ustawy o VAT określono system korekt, znajdujący zastosowanie w sytuacji zmiany wykorzystania takich pojazdów samochodowych. Jeżeli sprzedaż pojazdu wykorzystywanego do celów mieszanych nastąpi w okresie korekty, tj. przed upływem 60 miesięcy, licząc od miesiąca zakupu (w przypadku gdy wartość samochodu przekracza 15.000 zł) lub przed upływem 12 miesięcy (licząc od miesiąca nabycia w przypadku, gdy wartość pojazdu nie przekracza 15.000 zł) uznaje się, że następuje zmiana wykorzystania tego pojazdu na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej.

Przykład

Podatnik w kwietniu 2011 r. wykupił samochód osobowy z leasingu za kwotę netto 3.600 zł. Odliczył podatek VAT w wysokości 60%, tj. 496,80 zł (828 zł × 60%). W kwietniu 2017 r. podjął decyzję o wycofaniu firmowego pojazdu z działalności gospodarczej. Przekazanie samochodu na cele osobiste w tym przypadku podlega opodatkowaniu 23% VAT. Podstawę opodatkowania podatnik ustali zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT. Jest to wartość rynkowa pojazdu ustalona na dzień jego przekazania. Ponadto, z uwagi na to, że minęło 12 miesięcy, licząc od miesiąca jego zakupu, korekta VAT naliczonego nie przysługuje.