Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 30 (929) z dnia 20.10.2016

Projektowane zmiany w zakresie zwolnień z VAT w 2017 r.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zakłada m.in. zmiany w ustawie o VAT (patrz: projekt z 22 września 2016 r., zamieszczony na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji www.rcl.gov.pl). W niniejszym artykule omówimy planowane zmiany w zakresie zwolnień z VAT.

Przypomnijmy, że zwolnienia z VAT mogą mieć dwojaki charakter, tj. podmiotowy lub przedmiotowy. Jak wskazuje ich nazewnictwo, pierwszy rodzaj zwolnienia przysługuje podmiotom spełniającym ustawowo określone warunki, a drugi dotyczy niektórych czynności.

Zwolnienie podmiotowe

Obecnie podatnicy mogą korzystać z tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT w przypadku, gdy nie przekroczyli limitu sprzedaży w roku poprzednim w wysokości 150.000 zł. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 113 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Podatnicy rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych VAT ww. limit przeliczają w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym i odnoszą do przewidywanej wartości sprzedaży.

UWAGA! Podatnicy dokonujący dostaw niektórych towarów (m.in. terenów budowlanych, nowych środków transportu) lub świadczący niektóre usługi (np. prawnicze) nie mogą korzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT (patrz: art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).

Zgodnie z proponowanymi zmianami, limit uprawniający do zwolnienia z VAT ma ulec podwyższeniu ze 150.000 zł do 200.000 zł.

Powyższe jest wynikiem złożenia przez Polskę wniosku do Komisji Europejskiej, która przyznała Polsce prawo do podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. dla podatników, których roczny obrót nie przekracza 40.000 euro (po przeliczeniu na złote limit ten wynosi 200.000 zł).

Co istotne, projekt ustawy przewiduje wprowadzenie przepisu przejściowego, zgodnie z którym podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży w 2016 r. była wyższa niż 150.000 zł i nie przekroczyła 200.000 zł, mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT. Ma to dotyczyć podatników rozpoczynających w 2016 r. wykonywanie czynności opodatkowanych VAT, u których łączna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy 150.000 zł i nie przekroczy 200.000 zł.

Zwolnienie przedmiotowe

Zgodnie z projektowanymi zmianami w VAT, w art. 43 ustawy o VAT uchylone mają być ust. 13 i 14. Zwolnienie z VAT nie będzie więc przysługiwało w odniesieniu do usług stanowiących element zwolnionej od podatku usługi finansowej lub ubezpieczeniowej (wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz 37-41 ustawy o VAT) stanowiących odrębną całość oraz będących właściwymi i niezbędnymi do świadczenia usługi zwolnionej.

Proponowane zmiany mają związek z wyrokiem TSUE z 17 marca 2016 r. w sprawie C-40/15, zgodnie z którym usługi likwidacji szkód, świadczone przez podmiot trzeci w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, nie wchodzą w zakres zwolnienia przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy VAT.

Na temat wyroku TSUE pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 13 z 1.05.2016 r. na str. 21-22

Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że po wprowadzeniu zmiany przepisów, ze zwolnienia z VAT zostaną wyłączone usługi, które przed zmianą przepisów były uznawane za stanowiące element usługi ubezpieczeniowej, świadczone przez podmioty trzecie na rzecz zakładów ubezpieczeń. Do takich usług zaliczane są usługi likwidacji szkód, które świadczone odrębnie nie stanowią usługi ubezpieczeniowej ani usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Usługa likwidacji szkód obejmuje m.in. usługi call center obsługi likwidacji szkód, ustalanie przyczyn i okoliczności powstania szkód, szacowanie wysokości szkód (dokonanie wyceny, przygotowanie dokumentacji fotograficznej), przygotowanie kompletnej dokumentacji niezbędnej do rozpatrzenia zgłoszonego roszczenia, podejmowanie decyzji merytorycznych w sprawach szkodowych, zorganizowanie pomocy w miejscu zdarzenia, naprawa uszkodzonych rzeczy, wynajem samochodu zastępczego, holowanie uszkodzonego pojazdu, rezerwacja miejsca w hotelu, lustracja miejsca zdarzenia, udzielanie poszkodowanym informacji o warunkach ubezpieczenia i wszelkie inne czynności natury technicznej.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, przedmiotowa zmiana przepisów nie będzie miała bezpośredniego wpływu na zakres stosowania zwolnienia do usług finansowych (wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38-41 ustawy o VAT). Natomiast przy rozpatrywaniu prawa do zwolnienia z VAT uwzględniane będzie orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych (w tym usług stanowiących element usług finansowych). Zgodnie z orzecznictwem TSUE, ze zwolnienia z VAT:

• będą nadal korzystać usługi stanowiące, zgodnie z orzecznictwem TSUE, element usług finansowych,
   
• nie mogą korzystać świadczone odrębnie usługi wspierające usługi finansowe, nawet jeśli są niezbędne do ich świadczenia, ale mają czysto techniczny charakter, np.: usługi administracyjne, usługi call center, usługi "swift" (usługa elektronicznego przesyłania wiadomości na rzecz instytucji finansowych).