A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 19 (810) z dnia 1.07.2013

Rozliczenie VAT od usług wykonanych przed utratą prawa do zwolnienia z VAT

Zasadniczo obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Od niektórych czynności obowiązek podatkowy uzależniony jest jednak np. od otrzymania zapłaty czy upływu terminu płatności. Przykładowo - w przypadku usług najmu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (art. 19 ust. 13 pkt 9 ustawy o VAT).

Jeżeli jednak podatnik, świadczący np. usługi najmu, jest zwolniony podmiotowo z VAT, lecz traci prawo do tego zwolnienia (lub z niego rezygnuje), to może pojawić się wątpliwość, czy musi rozliczyć VAT również od czynności wykonanych w okresie, kiedy nie rozliczał jeszcze VAT, skoro obowiązek podatkowy od tych czynności powstał w okresie, kiedy był już czynnym podatnikiem VAT.

Przykład

Podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W ramach działalności gospodarczej wynajmuje m.in. również lokal użytkowy. Najemca zobowiązany jest płacić czynsz do 10. dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu. Czynsz za kwiecień br. najemca powinien zatem zapłacić do 10 maja br. Zakładamy, że zapłacił on terminowo (w maju br.).

Od maja br. podatnik (wynajmujący) zrezygnował ze zwolnienia z VAT i zarejestrował się na potrzeby tego podatku. Pojawiła się wątpliwość: Czy musi rozliczyć VAT również od usługi najmu za kwiecień br., skoro - zgodnie z przepisami ustawy o VAT - obowiązek podatkowy od tej usługi powstał w maju br., czyli w okresie, kiedy jest on już czynnym podatnikiem VAT?

Powyższą kwestię rozstrzygnął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 28 marca 2013 r., nr IPTPP1/443-39/13-3/MW. Wprawdzie w tej sprawie chodziło o biegłego sądowego sporządzającego opinie m.in. na zlecenie sądów, ale również w tym przypadku usługi były wykonane w okresie, kiedy podatnik korzystał ze zwolnienia z VAT, a obowiązek podatkowy powstał już po utracie prawa do tego zwolnienia (zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie VAT, obowiązek podatkowy z tytułu świadczonych usług na rzecz m.in. sądów powszechnych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty).

WAŻNE: Zdaniem fiskusa, podatnik nie ma obowiązku rozliczenia VAT od usług wykonanych w okresie, kiedy korzystał ze zwolnienia z VAT, nawet jeżeli obowiązek podatkowy od tych usług - ustalony zgodnie z przepisami ustawy o VAT lub przepisami wykonawczymi do tej ustawy - powstał w okresie, kiedy był on już czynnym podatnikiem VAT.

Powołując się na wyrok WSA w Krakowie z 18 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Kr 1128/08, organ podatkowy wyjaśnił, że obowiązek podatkowy uzależniony jest od zaistnienia prawnopodatkowego stanu faktycznego, na który składają się: element podmiotowy (kto musi zapłacić) oraz element przedmiotowy (od czego musi zapłacić). Ostatecznie uznano:

"(…) usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz sądów i policji, objęte zakresem pytania, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem Wnioskodawca świadczył te usługi jako podatnik VAT podmiotowo zwolniony.

Tym samym, brak jest podstaw do rozważania kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy lub § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia.

Biorąc pod uwagę przedstawiony w sprawie stan faktyczny oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny, stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie ma obowiązku odprowadzenia podatku należnego z tytułu świadczenia usług na rzecz sądów i policji wykonywanych przed dniem utraty zwolnienia podmiotowego, tj. w okresie, gdy był podatnikiem VAT podmiotowo zwolnionym.

Reasumując, od kwot otrzymywanych obecnie, za wykonane czynności procesowe na rzecz sądów i policji w okresie, w którym Wnioskodawca korzystał ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT (2011 r., 2012 r.), Wnioskodawca nie ma obowiązku odprowadzania podatku VAT. (…)"