Poradnik VAT nr 22 (478) z dnia 20.11.2018

Czy stosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie obowiązkowe?

Regulacje dotyczące zasad funkcjonowania systemu podzielonej płatności określone są w art. 108a-108d ustawy o VAT. Istotą tej metody - co już wielokrotnie podkreślaliśmy na łamach naszego czasopisma - jest rozdzielenie płatności za nabyte towary czy usługi w ten sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest dokonywana na rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług jest przekazywana na rachunek VAT.

Zgodnie bowiem z art. 108a ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, którzy otrzymają fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności (split payment).

Powyższa regulacja pozwala obecnie na dobrowolne stosowanie tego mechanizmu. Wybór w każdym przypadku należy do podatnika będącego nabywcą towaru czy usługi. Pamiętać przy tym należy, że podzieloną płatność można stosować wyłącznie do transakcji pomiędzy podatnikami VAT. Jeżeli stroną transakcji będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, nie można rozliczyć podatku VAT w tym systemie.

Warto także podkreślić, że dobrowolność stosowania mechanizmu podzielonej płatności oznacza, że nabywca może zdecydować o jego stosowaniu w sposób wybiórczy. Rozliczenie to nie musi dotyczyć każdej otrzymanej faktury zakupu, czy każdej transakcji dokonywanej z określonym dostawcą.

Z wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zamieszczonego na stronie internetowej www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dla-mediow/wywiady/eksperci-mf wynika, że po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiego w niektórych branżach mechanizm stosowania podzielonej płatności zostanie wprowadzony obligatoryjnie. Dotyczyć to będzie transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia (usługi budowlane, elektronika) a także transakcji, w których mamy do czynienia z solidarną odpowiedzialnością w odprowadzaniu podatku VAT (paliwa). Przy czym jak podkreślono, obowiązkowa podzielona płatność nie zostanie na pewno wprowadzona w pierwszej połowie 2019 r.

Z dalszych wyjaśnień wynika, że:

• na fakturze dokumentującej sprzedaż np. towarów objętych obowiązkowym stosowaniem split payment będzie musiała pojawić się dodatkowa informacja o konieczności opłacenia jej w tej formule;
   
• obecnie stosując mechanizm podzielonej płatności każdą z faktur należy uregulować osobno, dzięki czemu urząd skarbowy może połączyć kwotę VAT z konkretną fakturą; po wprowadzeniu systemu obowiązkowego nie wyklucza się - w pewnym zakresie - wprowadzenie zbiorczych przelewów.

Ponadto, planuje się wprowadzenie możliwości opłacania ze środków zgromadzonych na rachunku VAT innych niż VAT podatków wpływających do budżetu państwa, tj. podatków dochodowych (PIT, CIT), podatku akcyzowego ale również składek ZUS.

Ministerstwo Finansów nadmieniło również, iż: "(...) Rozważamy możliwość dokonywania płatności podzielonej w walutach obcych. W systemie dobrowolnym mogliśmy sobie pozwolić na objęcie nim jedynie transakcji w złotówkach. W systemie obowiązkowym nie powinniśmy pomijać płatności walutowych. Nie wykluczamy też możliwości płatności na rachunki powiernicze, rozszerzenia egzekucji z rachunków VAT na inne podatki. Będziemy się też zastanawiać nad możliwością przelewania środków pomiędzy rachunkami VAT w różnych bankach. Obecnie nie ma takiej możliwości. Zastanawiamy się też nad tym, czy nie można by stosować split paymentu przy płatnościach kartami. (...)

Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie  www.przepisy.gofin.pl

Nie ma obecnie funkcjonalności, które pozwalałyby nabywcy zaznaczyć, że płatność kartą jest dokonywana w systemie split payment. Ponadto, nabywca w takim przypadku nie wie, na jaki rachunek wpłaca należność. Rozważamy w tym zakresie wiele opcji, czy przedsiębiorca nie mógłby z góry ustalać, iż płatności konkretną kartą należałoby podzielić. Pojawia się tu jednak problem ze wskazaniem, ile w takiej płatności byłoby podatku. To pokazuje tylko, jak skomplikowane jest to zadanie. (...)"