Nowe zasady fakturowania - zmiana dyrektywy w sprawie VAT

W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L nr 189/1 z dnia 22 lipca 2010 r. opublikowana została dyrektywa Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania.

Polskie organy podatkowe twierdzą, że tylko w sytuacji gdy faktury spełniają warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. nr 133, poz. 1119) można je w takiej formie przesyłać i przechowywać. Podatnicy twierdzą, że jest to rozwiązanie anachroniczne, nieuwzględniające postępu technicznego, rodzące problemy typu logistycznego oraz bardzo kosztowne i że dopuszczalne powinno być przesyłanie faktur za pomocą e-maili oraz przechowywanie ich w wersji elektronicznej. Argumenty te zostały uwzględnione w dwóch ważnych wyrokach NSA:

z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt I FSK 1444/09, w którym Sąd orzekł, iż faktura przesłana w formacie PDF, a następnie przez odbiorcę wydrukowana, daje prawo do odliczenia podatku naliczonego na równi z fakturą „papierową” przesłaną pocztą,
z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt I FSK 1169/08, w którym Sąd orzekł, iż nie ma normatywnych przeciwwskazań do istnienia „mieszanego” systemu wysyłania i przechowywania faktur, polegającego na wysyłaniu faktury w formie papierowej oraz przechowywaniu jej kopii w formie elektronicznej, z gotowością wydrukowania jej na każde żądanie uprawnionego organu; za taką wykładnią zdaniem Sądu przemawiają także względy celowościowe, jak i ekologiczne czy ekonomiczne.

Argumenty NSA nie przekonały Ministra Finansów, który twierdził dotychczas, iż brak jest podstaw prawnych do złagodzenia obecnie obowiązujących przepisów i że są one zgodne z rozwiązaniami wynikającymi z dyrektywy w sprawie VAT.

Być może zmieni się to na skutek dyrektywy Rady 2010/45/2010 wprowadzającej zmiany do dyrektywy 2006/112/WE w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania zmieniającej także rozwiązania dotyczące innych zagadnień.

Zmieniono już sam nagłówek sekcji 5 rozdziału 3 tytułu XI dyrektywy. Dotychczasowy tytuł: „Przesyłanie faktur drogą elektroniczną” zastąpiono tytułem „Faktury papierowe i faktury elektroniczne”. A oto treść nowego art. 233 dyrektywy 112:

„1. Autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność faktury, niezależnie od tego, czy wystawiono ją w formie papierowej czy elektronicznej, zapewnia się od momentu wystawienia faktury aż do końca okresu jej przechowywania.

Każdy podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. Można to zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług.

»Autentyczność pochodzenia« oznacza pewność co do tożsamości dostawcy lub usługodawcy albo wystawcy faktury.

»Integralność treści« oznacza, że w fakturze nie zmieniono danych wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy.

2. Poza wykorzystaniem rodzajów kontroli biznesowej opisanych w ust. 1 poniżej przedstawiono przykłady technologii zapewniających autentyczność pochodzenia i integralność treści faktury elektronicznej:

a) zaawansowany podpis elektroniczny w rozumieniu art. 2 pkt 2 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 1999 r. w sprawie wspólnotowych ram w zakresie podpisów elektronicznych, na podstawie certyfikatu kwalifikowanego i utworzony za pomocą bezpiecznego urządzenia służącego do składania podpisów, w rozumieniu art. 2 pkt 6 i 10 dyrektywy 1999/93/WE;

b) elektroniczna wymiana danych (EDI) zgodnie z definicją zawartą w art. 2 załącznika 1 do zalecenia Komisji 1994/820/WE z dnia 19 października 1994 r. dotyczącego aspektów prawnych elektronicznej wymiany danych, w przypadku gdy porozumienie dotyczące takiej wymiany przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia i integralność danych.”

Dyrektywa zawiera również szereg innych zmian, w tym np. regulacje dotyczące:

wystawiania faktur uproszczonych, dla transakcji których wartość nie przekracza równowartości 100 euro,
elementów jakie zawierać muszą faktury i faktury uproszczone,
wystawiania faktur zbiorczych obejmujących okresy, w których VAT staje się wymagalny w obrębie tego samego okresu rozliczeniowego.

Mocą ww. dyrektywy państwa członkowskie zostały zobowiązane do transpozycji jej przepisów do ustawodawstwa krajowego nie później niż do dnia 31 grudnia 2012 r., przy czym wejście w życie ww. przepisów musi nastąpić najpóźniej 1 stycznia 2013 r.

Dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu, tj. 11 sierpnia 2010 r.