Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 4 (831) z dnia 1.02.2014

Wykorzystywanie przez pracowników samochodów firmowych do celów prywatnych a VAT

(interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 7 listopada 2013 r., nr PT8/033/237/742/ WCX/13/RD-115890)

Spółka wykorzystywała w prowadzonej działalności samochody osobowe na podstawie umów leasingu. Z faktur leasingowych odliczała VAT w wysokości 60% kwoty podatku, nie więcej niż 6.000 zł. Samochody te były wykorzystywane przez pracowników także do celów prywatnych, za co pracownicy byli obciążani kosztami ich używania. Kalkulacja kosztów uzależniona była od wartości samochodu i przejechanych kilometrów.

Spółka wystąpiła do organu podatkowego z pytaniem: Czy takie odpłatne przekazanie samochodów do używania pracownikom podlega opodatkowaniu VAT?

Zdaniem podatnika, wprawdzie nieodpłatne usługi są generalnie opodatkowane na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, to jednak zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym, do dnia 31.12.2013 r. w przypadku wykorzystywania przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, przy nabyciu których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł, nie stosowało się art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Organ podatkowy uznał, że stanowisko spółki jest prawidłowe.

Natomiast innego zdania był Minister Finansów, stwierdzając, że wydana interpretacja jest nieprawidłowa.

Minister Finansów stwierdził m.in., iż do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 5 ww. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., przepis art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie miał zastosowania w przypadku wykorzystywania przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, przy nabyciu których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku - nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł.

Zdaniem Ministra Finansów, art. 5 ww. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. dotyczy tylko takich sytuacji, w których dochodzi do nieodpłatnego używania przedmiotowych samochodów na cele inne niż związane z przedsiębiorstwem. Natomiast w przypadku, gdy czynność polegająca na wykorzystywaniu przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, w odniesieniu do których podatnikowi przysługiwało w części prawo do odliczenia podatku naliczonego, jest wykonywana odpłatnie, przepis ten nie ma zastosowania.

Od redakcji:

Przytoczona interpretacja dotyczyła odpłatnego udostępniania pracownikom samochodów firmowych, ale skoro powołano w niej regulacje dotyczące nieodpłatnych świadczeń, warto wskazać na skutki w VAT, jakie powstają w związku z nieodpłatnym udostępnianiem pracownikom takich samochodów.

Do 31 grudnia 2013 r., na mocy art. 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., nie trzeba było wykazywać VAT należnego od nieodpłatnego wykorzystywania do celów prywatnych samochodów osobowych (i niektórych innych pojazdów samochodowych), jeżeli w stosunku do tych samochodów (pojazdów) odliczenie VAT było limitowane. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynikało, że regulacje w nim zawarte dotyczą tylko samochodów (pojazdów) "nabytych" przez podatnika. Były więc wątpliwości, czy w przypadku samochodów (pojazdów) leasingowanych ww. wyłączenie także ma zastosowanie. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z 1 września 2011 r. na pytanie naszego Wydawnictwa wyjaśniło:

"(…) W przypadku wykorzystywania do celów prywatnych samochodów osobowych lub innych pojazdów samochodowych, użytkowanych w firmie na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy leasingu operacyjnego, z prawem do odliczenia 60% kwoty podatku wykazanego na fakturze od czynszu (raty), nie więcej jednak niż 6.000 zł, do dnia 31 grudnia 2012 r. (po nowelizacji ustawy o VAT - do dnia 31 grudnia 2013 r. - przyp. red.) nie stosuje się art. 8 ust. 2 (ustawy o VAT - przyp. red.), zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (…)."

Także organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych uznawały, że nie trzeba wykazywać VAT od nieodpłatnego wykorzystywania do celów prywatnych leasingowanych samochodów (pojazdów), od których odliczenie VAT było limitowane. Tak uznał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 27 lipca 2012 r., nr ITPP1/443-534/12/MN czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 kwietnia 2012 r., nr IPPP2/443-109/12-2/IG.

Co istotne - art. 5 ww. ustawy z 16 grudnia 2010 r. obowiązywał tylko do 31 grudnia 2013 r. Obecnie (od 1 stycznia 2014 r.) nie ma już regulacji, które zezwalałyby na niewykazywanie VAT należnego od wykorzystywania samochodów firmowych na cele prywatne, nawet jeżeli od ich nabycia (leasingu, najmu, itp.) przysługiwało prawo do odliczenia VAT w ograniczonym zakresie. Należałoby zatem przyjąć, że przy każdym takim wykorzystywaniu samochodu trzeba wykazać VAT należny - przynajmniej do planowanej zmiany przepisów (która - zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Finansów - ma nastąpić od 1 marca br. albo wcześniej). Zgodnie bowiem z projektem nowelizacji ustawy o VAT, wprowadzającym "nowe" zasady odliczania VAT od samochodów, przepisy nakazujące opodatkować użycie towarów firmowych do celów prywatnych nie mają mieć zastosowania do używania (wykorzystywania) pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Zaznaczamy, że projekt ten jest dopiero we wstępnej fazie legislacji i nie wiadomo, w jakim kształcie ostatecznie regulacje w nim przewidziane wejdą w życie.