Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej na dane obojga małżonków

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Wraz z małżonkiem (nieprowadzącym działalności gospodarczej) zakupiłam lokal mieszkalny z przeznaczeniem na potrzeby mojej firmy (nie mamy rozdzielności majątkowej). Faktura została wystawiona na nasze dane (bez mojego NIP). Czy przysługuje mi prawo do odliczenia VAT z faktury zakupu tej nieruchomości?

Prawo do odliczenia VAT przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Natomiast kwotę VAT naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających m.in. z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Trzeba mieć również na uwadze, że w art. 88 ustawy o VAT wymieniono przypadki, kiedy faktury nie stanowią podstawy do odliczenia. Ustawodawca nie wymienia jednak opisanej w treści pytania nieprawidłowości, polegającej na braku numeru NIP nabywcy i ujęciu danych obojga małżonków na fakturze, jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Powyższe oznacza, że podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktury, o której mowa w pytaniu. Takie stanowisko prezentowane jest przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lipca 2022 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.441.2022.1.MG wyjaśnił, że:

"(...) wskazany art. 88 ustawy, nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury zawierającej błędne oznaczenie nabywcy czy błędny numer NIP nabywcy lub jego brak (oczywiście w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Niemniej, w przypadku udokumentowania zakupu fakturą zawierającą błędne oznaczenie nabywcy, zasadnym jest, co do zasady, skorygowanie tego błędu, co jednak nie uniemożliwia dokonania odliczenia podatku naliczonego na zasadach i w terminach wskazanych przepisami prawa. W przepisie art. 88 nie wskazano bowiem, że takie nieprawidłowości stanowią o braku prawa do odliczenia (...)".

Ostatecznie w rozpatrywanej sprawie organ podatkowy uznał, że skoro działki nabyte do wspólnego majątku będą wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez jednego z małżonków działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, to - przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy - czynnemu podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup działek (pomimo, że na fakturze oprócz danych podatnika znajdują się również dane jego małżonki).

Podobnie uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 27 maja 2022 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.159.2022.1.AMA. Czytamy w niej: "(...) fakt, że nabyty przez Wnioskodawczynię wraz z mężem lokal stanowi majątek wspólny małżonków nie wpływa w żaden sposób na prawo Wnioskodawczyni do odliczenia podatku naliczonego z wystawionej m.in. na Wnioskodawczynię faktury VAT. (...)

Zatem małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

(...) brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT (podkreślenie redakcji) (...)".

Reasumując

W sytuacji wskazanej w pytaniu zarejestrowanemu podatnikowi VAT (małżonce) przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego wystawionej na dane obojga małżonków (pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi). Prawo to przysługuje pomimo tego, że faktura nie zawiera NIP-u małżonki, która jest podatnikiem a na dokumencie oprócz jej danych, znajdują się również dane współmałżonka.