Rozliczenie faktur wystawionych w ramach samofakturowania

W dniu 18 listopada 2019 r. otrzymaliśmy fakturę i fakturę korygującą, które zostały wystawione 14 listopada 2019 r. przez kontrahenta, w ramach samofakturowania, z datą sprzedaży 30 września 2019 r. Faktura dotyczy rozliczenia usług za III kwartał 2019 r., a faktura korygująca - udzielonego przez nas, na rzecz nabywcy, rabatu za ten okres. Kiedy należało rozliczyć VAT z ww. faktur?

Stosownie do zasady wyrażonej w art. 106d ustawy o VAT podmiot (podatnik), nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać w imieniu i na rzecz tego podatnika faktury:

1) dokumentujące dokonanie przez podatnika sprzedaży na rzecz tego podmiotu,

2) o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT,

3) dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 lit. b) ustawy o VAT

- jeżeli ten podmiot i ten podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Wzory faktur korygujących
dostępne są w serwisie
www.druki.gofin.pl

W przypadku stosowania samofakturowania, w celu określenia momentu powstania obowiązku podatkowego także stosuje się przepisy art. 19a ustawy o VAT. Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z treści art. 19a ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Natomiast usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi (tzw. usługi ciągłe). W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.355.2018.1.DG wskazano, że: "(...) w przypadku świadczenia ciągłego nie sposób stwierdzić, że zostało ono zrealizowane w konkretnej dacie, ponieważ jest ono realizowane stale - stan realizacji świadczenia trwa - przez określony czas. (...)."

Należy również pamiętać, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).

Warto zwrócić również uwagę na interpretację ogólną Ministra Finansów nr PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618 z dnia 27 listopada 2012 r., dotyczącą zasad opodatkowania VAT tzw. premii pieniężnych. Zgodnie z treścią interpretacji premia pieniężna może przybrać dwojaką formę. Jeżeli pomiędzy kontrahentami istnieje stosunek prawny, w związku z którym nabywca towarów lub usług zobowiązuje się realizować określone czynności, np. powstrzymać się od dokonywania zakupów u innych podmiotów, wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, które powinno zostać udokumentowane fakturą. Otrzymana premia w rzeczywistości stanowić będzie wtedy wynagrodzenie za wykonane usługi.

Z drugiej strony premia pieniężna może przybrać postać rabatu. W takim przypadku, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT wystąpi przesłanka do wystawienia faktury korygującej. Z taką sytuacją spotkamy się, jeżeli zaistnieje ścisły związek między premią pieniężną a dokonanymi dostawami towarów/wyświadczonymi usługami. Będą to np. premie za osiągnięcie określonego pułapu obrotów bądź terminowe płatności. Jak wskazano w interpretacji ogólnej: "(...) Niewątpliwie zatem premia pieniężna za dany okres, w ujęciu ekonomicznym, sprowadza się w istocie do dokonania przez sprzedawcę na rzecz nabywcy zwrotu części uiszczonego wynagrodzenia z tytułu uprzednio dokonanych w danym okresie z nabywcą transakcji - w następstwie czego zmniejszeniu ulega wcześniej określona jego łączna wartość, a tym samym proporcjonalnemu pomniejszeniu ulega wartość wynagrodzenia z tytułu pojedynczych transakcji, zawartych w danym okresie. (...)."

W takiej sytuacji, zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 stycznia 2014 r., nr IPPP3/443-1001/13-2/SM, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego u sprzedawcy, w związku z wystawieniem faktur korygujących przez nabywcę, w ramach samofakturowania, powstanie co do zasady, w miesiącu ich wystawienia.

Reasumując

Zgodnie z zasadą ogólną obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi. W przypadku usług ciągłych, obowiązek ten powstanie w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, do którego odnosi się dana płatność lub rozliczenie. Jeżeli rozliczenie dotyczyło trzeciego kwartału 2019 r., dniem wykonania usługi ciągłej był 30 września 2019 r., co oznacza, iż tego typu transakcja powinna być wykazana w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2019 r.

Jeżeli chodzi natomiast o rozliczenie faktur korygujących in minus, wystawionych w ramach samofakturowania, sprzedawca w przedstawionym stanie faktycznym, powinien rozliczyć je w miesiącu ich wystawienia.