Sprzedaż towarów po obniżonej cenie w świetle VAT

W ramach działalności handlowej sprzedaję różnego rodzaju towary. W praktyce zdarza się, iż niektóre z towarów sprzedaję poniżej ceny ich zakupu, ale są też towary oferowane w cenie znacznie powyżej ceny zakupu. Czy urząd skarbowy może zakwestionować fakt sprzedaży niektórych towarów znacznie poniżej ich ceny zakupu?

Podstawą opodatkowania, co do zasady, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawę opodatkowania obniża się m.in. o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Mówi o tym art. 29a ust. 1 i ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2011 r. poz. 710 ze zm.).

Przepisy ustawy o VAT generalnie nie ograniczają podatnikowi swobody w ustalaniu ceny sprzedaży, zatem możliwa jest sprzedaż towarów (usług) po cenie niższej (nawet znacznie) niż rzeczywista wartość danego towaru czy usługi. Taki pogląd prezentują również organy podatkowe (patrz ramka).

Także WSA w Łodzi w wyroku z dnia 20 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 166/16 (orzeczenie nieprawomocne) uznał, że w warunkach gospodarki rynkowej i swobody działalności gospodarczej podmioty gospodarcze mogą dowolnie kształtować ceny sprzedawanych produktów.

Trzeba mieć na uwadze, że nie dotyczy to jednak transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, o których mowa w art. 32 ustawy o VAT, w stosunku do których w określonych okolicznościach organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że powiązania między stronami (o charakterze rodzinnym, z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy) miały wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Reasumując, sprzedaż towaru po obniżonej cenie (nawet do symbolicznej złotówki), przy założeniu, że nie jest dokonywana pomiędzy podmiotami powiązanymi, dla celów VAT rozliczana jest na zasadach ogólnych, tj. tak jak sprzedaż towaru po "pełnej" cenie. W konsekwencji nie powinna być kwestionowana przez urząd skarbowy.

"(...) Podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, aby działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe, jeśli jest to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu. Trzeba przy tym wyraźnie zaznaczyć, że stosowanie znacznych rabatów jest niedopuszczalne w zakresie, w jakim ma ono służyć tzw. obejściu przepisów prawa i uniknięciu opodatkowania danej czynności. Tak więc każdy zastosowany upust winien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej, tj. zarobku. (...)".

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 listopada 2014 r., nr IPTPP2/443-607/14-4/JSz

"(...) Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość tych towarów i usług. Taka sytuacja nie różni się niczym od normalnej sprzedaży towaru z zyskiem. Podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę z tytułu sprzedaży i nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar bądź usługę za cenę znacznie niższą. (...)".

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 grudnia 2015 r., nr ILPP1/4512-1-688/15-4/MK