Poradnik VAT nr 5 (269) z dnia 10.03.2010

Stawka 0% w WDT - warunki stosowania i sposób deklarowania

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów jest szczególnym rodzajem dostawy, która uprawnia do zastosowania stawki 0%. W ustawie o VAT w art. 42, szczegółowo wymienione zostały warunki umożliwiające zastosowanie obniżonej stawki VAT dla WDT.

1. Identyfikacja stron transakcji

Pierwszy z warunków dotyczy właściwej identyfikacji podatkowej nabywcy i dostawcy.

Nabywca musi być podatnikiem posiadającym właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej (w szczególnych przypadkach wystarczy, że nabywcą jest osoba prawna niebędąca co prawda podatnikiem, ale zidentyfikowana dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych, a w sytuacji gdy przedmiotem dostawy są nowe środki transportu lub wyroby akcyzowe - status nabywcy jest obojętny).

Podatnik dokonujący dostawy również musi posiadać taki numer i podawać własny numer oraz numer nabywcy na fakturze stwierdzającej dostawę towarów. Wyjątkiem jest wewnątrzwspólnotowa dostawa nowych środków transportu, dla której bez względu na status dostawcy, tj. czy jest podatnikiem zarejestrowanym czy nie, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach dotyczących tej procedury.

2. Dokumenty niezbędne do stosowania stawki 0%

Aby daną dostawę opodatkować według stawki 0%, dostawca - polski podatnik VAT - przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy powinien posiadać w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa Wspólnoty. Dowody, o których mowa, są wymienione w kolejnych ustępach omawianego art. 42 i są to:

• dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, lub - w przypadku gdy wywóz dokonywany jest własnym środkiem transportu - dokument potwierdzający dane nabywcy i odbiorcy, adres dostawy, określenie towarów i ich ilości, potwierdzenie ich przyjęcia przez nabywcę, dane identyfikacyjne środka transportu;

• kopia faktury;

• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku;

• korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;

• dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;

• dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania.

W sytuacji gdy wywóz towarów dokonywany jest przy pomocy środka transportu dostawcy lub nabywcy, a także w sytuacji gdy na podstawie innych posiadanych dokumentów dostawca nie może uwiarygodnić faktu dostarczenia towaru do nabywcy, podatnik powinien posiadać dokument potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (art. 42 ust. 11 pkt 4).

W sumie, „ze względów bezpieczeństwa", warto gromadzić całość dokumentacji związanej z daną transakcją, pamiętając przy tym, aby w dokumentach posługiwać się zawsze właściwymi numerami identyfikacyjnymi obydwu stron transakcji.

Warto przy tym zasygnalizować, iż w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu, a nabywca nie jest zidentyfikowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej, bądź też wywóz środka transportu dokonywany jest bez użycia innego środka transportu, podatnik oprócz obowiązkowo wystawianej faktury musi również wystawić dodatkowo tzw. „dokument wywozu", zawierający dane umożliwiające prawidłową identyfikację podatnika dokonującego dostawy, nabywcy oraz dostarczanego nowego środka transportu wymienione w art. 42 ust. 5 ustawy o VAT.

Jeżeli zatem podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy będzie dysponował kompletem dokumentów potwierdzających fakt dokonania wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru, może wykazać tę dostawę jako opodatkowaną według stawki 0%.

Omawiając zagadnienie opodatkowania WDT należy zwrócić uwagę na zmiany wprowadzone do ustawy o VAT z dniem 1 stycznia 2010 r.

Według nowych reguł, WDT od 1 stycznia 2010 r. rozliczane jest w zależności od tego, czy podatnik rozlicza się kwartalnie czy miesięcznie.

Nie jest przy tym ważne (przy rozliczeniach miesięcznych), którego z kolei miesiąca w danym kwartale dotyczy transakcja.

Ułatwia to nieco opodatkowanie transakcji wewnątrzwspólnotowych. Przepisy w tym zakresie są mniej skomplikowane dla podatników, choć na pierwszy rzut oka może niezbyt czytelne.

3. WDT w deklaracjach VAT składanych za okresy miesięczne

Z dniem 1 stycznia 2010 r. art. 42 ust. 12 pkt 2 ustawy, zmienił swoje brzmienie. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy którzy nie posiadają dokumentów potwierdzających dostarczenie towarów do nabywcy do dnia złożenia deklaracji za okres miesięczny, w którym miała miejsce dostawa, nie wykazują tej dostawy w ewidencji za ten okres. Dostawa ta będzie wykazana w ewidencji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla danego towaru w kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie będzie posiadał dowodów na dostarczenie towarów nabywcy.

Uwaga

W uproszczeniu można powiedzieć, że podatnik, który przed upływem kolejnych dwóch terminów do złożenia deklaracji nie posiada dowodów na dostarczenie towarów nabywcy, nie wykaże WDT ani w rozliczeniu za miesiąc dokonania dostawy, ani w rozliczeniu za drugi w kolejności miesiąc, lecz dopiero w rozliczeniu za trzeci miesiąc po miesiącu dokonania dostawy.

4. WDT w deklaracjach VAT składanych za okresy kwartalne

Dla podatników rozliczających się kwartalnie brak odpowiednich dokumentów do dnia złożenia deklaracji będzie skutkował tym, że dostawa nie będzie wykazywana w rozliczeniu za kwartał, w którym dokonano WDT, lecz w deklaracji za następny okres rozliczeniowy (czyli za kolejny kwartał).